Πώς μπορώ να καλλιεργήσω την αυθεντική ευγένεια στο παιδί μου, με ένα τρόπο που να σέβεται τις αξίες μου, αλλά και το παιδί μου;
Δημιουργώ χώρο συναισθηματικής ασφάλειας:
Η προτεραιότητα μας ως γονείς θα πρέπει να είναι η συναισθηματική ασφάλεια του παιδιού μας με σκοπό να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να μπορέσει να καλλιεργήσει και να παρουσιάσει τις κοινωνικές δεξιότητες, όταν θα είναι πραγματικά έτοιμο.
Φανταστείτε το σαν έναν αόρατο χώρο ασφάλειας που δημιουργούμε για το παιδί μας. Σε αυτό το χώρο του δίνουμε τη δυνατότητα να προσπαθήσει να εκφραστεί, έχοντας αφαιρέσει κάθε πίεση, κάθε προσμονή. Σε αυτό το χώρο είναι ασφαλές είτε καταφέρει να εκφραστεί, είτε όχι. Είμαστε στην ίδια ομάδα με το παιδί μας και αναγνωρίζουμε ότι είναι μια διαδικασία που παίρνει καιρό και ότι ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του χρόνο. Στόχος μας είναι η αυθεντική ευγένεια.
Δείχνω εμπιστοσύνη:
Η ικανότητας έκφρασης της αυθεντικής ευγένειας χρειάζεται χρόνο, χώρο, υπομονή, αποδοχή και ΠΟΛΎ εμπιστοσύνη από πλευράς μας. Δεν είναι πάντα εύκολο να δείξουμε αυτή την εμπιστοσύνη, ειδικά όταν είμαστε οι μόνοι που αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά την έκφραση της αυθεντικής ευγένειας.
Όμως σκεφτείτε πόσο πιο ανάλαφροι θα αισθανθούμε μόλις μπορέσουμε να τη νιώσουμε! Είναι λυτρωτικό να μπορέσουμε να αποδεχτούμε ότι δε γίνεται όλος ο κόσμος να μας καταλάβει, ότι οι περισσότεροι δε γνωρίζουν από παιδική ανάπτυξη.
Αφαιρέστε λοιπόν την πίεση από το παιδί σας και δείξτε πολύ εμπιστοσύνη. Τα παιδιά από τη φύση τους θέλουν να είναι σε επαφή με τους ανθρώπους. Το ότι χρειάζονται χρόνο για να μπορέσουν να εκφραστούν όπως ένας ενήλικας αυτό δεν αποδεικνύει ότι δεν αισθάνονται την ευγένεια, απλά τα κοινωνικά φίλτρα βρίσκονται υπό ανάπτυξη και ακόμη δεν είναι έτοιμα για να λειτουργήσουν όπως των ενηλίκων. Όπως έλεγε η Magda Gerber: “Be careful what you teach, it might interfere with what they are learning”. Η δική μας πίεση για να μάθουν και η έλλειψη εμπιστοσύνης, δυσκολεύουν και δημιουργούν εμπόδια στη εκμάθηση.
Εμπιστευτείτε λοιπόν τον εαυτό σας και το παιδί σας. Εμπιστευτείτε τον εαυτό σας ότι προσφέρετε ευγένεια και συναισθηματική ασφάλεια στο παιδί σας, και το παιδί σας ότι είναι ένα υπέροχο πλάσμα και από τη στιγμή που εσείς του δίνετε το καλό παράδειγμα και το σέβεστε δε θα μπορέσει παρά να γίνει και το ίδιο ευγενικό.
Δίνω εγώ το “καλό παράδειγμα”:
Γίνετε η αλλαγή που θέλετε να δείτε στα παιδιά σας.
Η Magda Gerber είπε: “What we teach is ourselves”, δηλαδή αυτό που μαθαίνουμε στα παιδιά μας είμαστε εμείς. Ένα παιδί που οι γονείς τους είναι ευγενικοί μεταξύ τους, μαζί του και με τους συνανθρώπους τους θα γίνει και το ίδιο ευγενικό. Δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά από τη στιγμή που αυτό το παράδειγμα βιώνει στην οικογένεια του. Μαθαίνουμε βιωματικά.
(Παράδειγμα)
Τι θα μπορούσατε να κάνετε την επόμενη φορά;
Ξεκινήστε με τις σκέψεις που όλοι έχουμε μέσα μας και πολλές φορές μας εμποδίζουν από το να είμαστε οι γονείς που θέλουμε. Όλοι τις έχουμε και όλοι τις ακούμε κάποια στιγμή, είμαστε άνθρωποι. Το κατά πόσο συχνά θα ενδώσουμε σε αυτούς τους φόβους, αλλά και κατά πόσο θα τους προβάλουμε στα παιδιά μας, εξαρτάται από το επίπεδο της αυτογνωσίας μας και από το αν έχουμε δουλέψει τα συναισθήματα μας και τα δικά μας παιδικά τραύματα. Οπότε ξεκινάμε να δουλεύουμε την αυτογνωσία μας για να μη γινόμαστε έρμαιο των φόβων μας. Αν για παράδειγμα εκείνη τη στιγμή λέτε στον εαυτό σας την ιστορία ότι το παιδί σας κάνει καπρίτσια και δεν είναι ευγενικό και ότι σας ντροπιάζει, πώς πιστεύετε ότι θα του συμπεριφερθείτε;
Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα είναι έτοιμοι να κρίνουν εμάς και το παιδί μας, άνθρωποι που δε θα έχουν γνώσεις για το πώς αναπτύσσεται ένα παιδί και που κυρίως δε θα καταλαβαίνουν το παιδί σας όπως εσείς! Αποδεχόμενοι αυτή την πίεση μπορεί να νιώσουμε ότι πρέπει να πιέσουμε το παιδί μας για να είναι κοινωνικά αποδεκτό. Θυμίζουμε στον εαυτό μας ότι ο άνθρωπος που μας κρίνει εκείνη τη στιγμή δεν έχει γνώσεις πάνω στην ανάπτυξη του παιδιού και ότι δεν γνωρίζει το δικό μας παιδί όπως εμείς. Αν θέλει να το δει ως ένα παιδί χωρίς τρόπους και ότι εμείς είμαστε κακοί γονείς, τότε αυτή είναι η δική του αντίληψη και δε σημαίνει ότι πρέπει να την υιοθετήσουμε. Απορρίπτοντας αυτή την πίεση ενδυναμώνουμε το παιδί μας και ενισχύουμε την ανθεκτικότητα του στις κοινωνικές πιέσεις που σίγουρα θα δεχτεί στη ζωή του.
Δημιουργήστε αυτό τον αόρατο χώρο συναισθηματικής ασφάλειας που αναφέραμε πιο πάνω. Αφαιρέστε όλη την πίεση. Κρατήστε χαλαρή την ατμόσφαιρα και μείνετε σιωπηλοί για λίγα δευτερόλεπτα όταν για παράδειγμα κάποιος χαιρετήσει το παιδί σας. Αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα ησυχίας και χαλαρότητας δίνουν το χώρο στο παιδί να προσπαθήσει να εκφραστεί. Αν δείτε ότι δεν απαντάει, χαιρετήστε εσείς στη θέση του.
Αργότερα μπορείτε αν θέλετε να μιλήσετε στο παιδί σας και να του αναγνωρίσετε ότι είδατε ότι σήμερα του ήταν λίγο άβολο όταν το χαιρέτησαν και ότι είναι λογικό να νιώθει έτσι κάποιες φορές. Πείτε του ότι δεν είναι πάντα εύκολο. Κάποιες μέρες οι “καλημέρες” είναι πιο εύκολες και κάποιες πιο δύσκολες, θα το κάνει όταν το νιώσει και το ίδιο έτοιμο. Επιβεβαιώστε ότι το αγαπάτε και ότι η σχέση σας είναι ακλόνητη.
Σε περίπτωση που τύχετε σε κάποιον άνθρωπο που σχολιάσει αρνητικά το γεγονός ότι το παιδί σας δεν απάντησε ή ότι απαντήσατε εσείς αντί για αυτό, μη το αφήσετε ασχολίαστο, όπως επίσης αποφύγετε να χαρακτηρίσετε το παιδί σας ως “κουρασμένο” ή “ντροπαλό”. Αν ο ίδιος πει ότι το παιδί σας είναι ντροπαλό, μπορείτε πολύ ευγενικά να του πείτε ότι αυτό δεν ισχύει και ότι απλά κάποιες φορές οι χαιρετισμοί είναι πιο εύκολοι και κάποιες πιο δύσκολοι. Μετά συνεχίστε κανονικά την κουβέντα σας χωρίς να δώσετε άλλη σημασία στο γεγονός ότι το παιδί σας δε χαιρέτησε.
Τροφή για σκέψη!
Δεν υπάρχει ένα τρόπος μόνο για να χαιρετήσουμε. Μπορεί για το παιδί σας να είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει και να πει “γεια”. Ρωτήστε το παιδί σας πώς θα ένιωθε πιο άνετα να χαιρετάει.
Μπορεί να χαιρετήσει κρατώντας απόσταση και κουνώντας το χέρι.
- Μπορεί να κλείσει το ένα το μάτι.
- Μπορεί να χαμογελάσει.
- Μπορεί να κάνει Hi-Five.
- Μπορεί να γνέψει.
Αν του είναι δύσκολο να χαιρετήσει με οποιονδήποτε τρόπο, μην το πιέσετε! Είναι ΟΚ, δεν είναι απλά ακόμη η στιγμή.
Κάθε φορά που το παιδί σας καταφέρνει να εκφράσει τους καλούς τρόπους θα το βοηθήσει να του εκφράζετε με λόγια πώς σας κάνει να νιώθετε και να του αναγνωρίζετε αυτή του την προσπάθεια. Για παράδειγμα:
“Μου έφερες πάγο όταν χτύπησα το πόδι μου. Αυτό με έκανε να νιώσω πόσο με νοιάζεσαι και ότι με αγαπάς.”
“Όταν έπεσε το αρκουδάκι της φίλης σου είδα ότι πήγες και της το μάζεψες, το τίναξες και της το έδωσες πίσω. Το προσωπάκι της φώτισε από το χαμόγελο της όταν της το προσέφερες πίσω. Πιστεύω ότι ένιωσε όμορφα.”
“Σήμερα είδα ότι χαιρέτησες με το βλέμμα σου την κ.Κατερίνα”.
Δεν είναι πάντα εύκολο να τα κάνουμε όλα αυτά. Κάποιες φορές μπορεί να φαίνεται ακόμη και ακατόρθωτο. Οι αυθεντικά “καλοί τρόποι” είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και πίστη για να καρποφορήσει. Εμπιστευόμαστε ότι θα συμβεί και έχουμε αυτή τη βεβαιότητα βαθιά μέσα στην καρδιά μας. Το πιο σημαντικό είναι να νιώθουν τα παιδιά μας ότι ανήκουμε στην ίδια ομάδα, ότι τα κατανοούμε και τα αποδεχόμαστε. Εκτιμούμε κάθε προσπάθεια και έχουμε τη βεβαιότητα ότι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν την εκάστοτε στιγμή. Αυτό και μόνο αρκεί πολλές φορές! Φανταστείτε πώς θα νιώσετε όταν το παιδί σας πει για πρώτη φορά “ευχαριστώ” και είναι αυθεντικό, το είπε γιατί πραγματικά το νιώθει και όχι γιατί εσείς του το υπαγορεύσατε! Τι απίστευτο δώρο!
Θα σας αφήσω με τα λόγια της κόρης μου, νομίζω ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να ολοκληρωθεί αυτό το blog: Πριν λίγες μέρες της έκανα την ερώτηση: “Γιατί είσαι ευγενική με τους ανθρώπους;” και μου απάντησε πολύ αυθόμητα “Γιατί το νιώθω μέσα μου μαμά”.
Σε περίπτωση που δεν έχετε διαβάσει το 1ο μέρος του άρθρου, πατήστε εδώ.