Η προσωπική μου ιστορία
Υπήρχε μια περίοδος που τα “μεγάλα” συναισθηματικά ξεσπάσματα της κόρης μου ήταν πολύ έντονα στη ζωή μας. Μπροστά σε αυτές τις στιγμές απότομων εντάσεων, διαπίστωνα συχνά ότι οι γνώσεις και η προσωπική μου δουλειά εξαφανίζονταν. Το δικό μου νευρικό σύστημα έμπαινε σε κατάσταση συναγερμού, και δυσκολευόμουν να χρησιμοποιήσω τα εργαλεία που γνώριζα τόσο καλά. Η ικανότητά μου να είμαι ο σταθερός και σίγουρος καθοδηγητής που χρειαζόταν το παιδί μου απλά χανόταν. Κάποιες μέρες μπορούσα να θέσω ξεκάθαρα όρια και να προσφέρω ηρεμία, ενώ άλλες, ο δικός μου φόβος και το δικό μου άγχος κυριαρχούσαν, κάτι που έκανε τα πράγματα πιο δύσκολα και για τις δυο μας.
Τι με ενεργοποιούσε συναισθηματικά από την παιδική μου ηλικία (triggers):
Ένιωθα εντελώς χαμένη και ανήμπορη. Μπορούσα να καθοδηγώ και να στηρίζω άλλους γονείς, αλλά εκείνη την περίοδο δεν μπορούσα να προσφέρω το ίδιο στον εαυτό μου. Οι ενοχές ήταν πολύ έντονες. Είχα μεγαλώσει μαθαίνοντας να νιώθω υπεύθυνη για τα συναισθήματα των άλλων. Καταλάβαινα τι έπρεπε να κάνω, αλλά αυτή η διαύγεια ερχόταν συνήθως αφού είχε περάσει η “καταιγίδα”. Ένιωθα ανεπαρκής, μόνη, φοβισμένη και πληγωμένη.
Ο λόγος?
Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου η επιθετικότητα δεν επιτρεπόταν — ούτε ως συμπεριφορά, αλλά κυρίως ούτε ως συναίσθημα. Η παθητικοεπιθετική συμπεριφορά ήταν συνηθισμένη στην καθημερινότητα μου, και η ανοιχτή έκφραση συναισθημάτων ήταν επικίνδυνη. Μεγαλώνοντας, δεν έμαθα ποτέ να αισθάνομαι, να ρυθμίζω ή να θεωρώ τα επιθετικά συναισθήματα ως κάτι ασφαλές.
Αυτό σήμαινε ότι όταν η κόρη μου βίωνε το συναίσθημα της επιθετικότητας και ακόμη μάθαινε πώς να το εκφράζει, το σώμα μου αντιδρούσε σαν να βρισκόταν σε κίνδυνο. Το “παιδί μέσα μου” έβγαινε στην επιφάνεια και όλες οι άλυτες παιδικές μου πληγές απαιτούσαν να γίνουν ορατές, να ακουστούν και να λάβουν φροντίδα.
Σε εκείνες τις στιγμές, τείνουμε να μπερδεύουμε ποια συναισθήματα ανήκουν σε ποιον. Είναι σαν το παιχνίδι “της καυτής πατάτας”.
Γονεϊκότητα που πηγάζει από την αντίδραση (reactive parenting):
Μπροστά στα έντονα συναισθήματα του παιδιού μου, μερικές φορές λειτουργούσα με αντίδραση (reactivity), αντί να μπορώ να παραμείνω συναισθηματικά παρούσα και να επιλέξω τον τρόπο απόκρισης. Τα δικά μου “ερεθίσματα” και οι παλιές μου πληγές έπαιρναν τον έλεγχο. Όπως ένιωθα όταν ήμουν μικρή, ήμουν τρομοκρατημένη μήπως το παιδί μου ένιωθε εγκαταλελειμμένο ή πληγωμένο αν “έχανε τη σύνδεση” μαζί μου.
Πώς εκφραζόταν η αντιδραστικότητά μου; Έσπευδα να προσφέρω επανασύνδεση πολύ γρήγορα. Ο φόβος μου ότι μπορεί να την πλήγωνα, όπως με είχαν πληγώσει οι δικοί μου γονείς, με εμπόδιζε από το να της επιτρέψω να βιώσει και να ρυθμίσει με ασφάλεια τα έντονα συναισθήματά της.
Συνειδητοποίησα ότι προσφέροντας την επανασύνδεση πολύ γρήγορα, της δίδασκα ότι η επιθετικότητά της με τρόμαζε και την έκανα να φοβάται τα δικά της συναισθήματα. Άθελά μου, της στερούσα ευκαιρίες να αναπτύξει τη συναισθηματική της ρύθμιση και την ανθεκτικότητα, δεξιότητες που ήθελα πολύ να καλλιεργήσει. Δεν ήμουν ένας γονιός που δρούσε με συναισθηματική ασφάλεια και παρουσία, αλλά μέσα από τον φόβο.
Πώς έσπασα τον κύκλο:
Νόμιζα ότι για εμένα θα ήταν πιο εύκολο να σπάσω αυτόν τον κύκλο. Άλλωστε, έκανα προσωπική ψυχοθεραπεία για πάνω από μια δεκαετία, ήμουν πιστοποιημένη parent coach και είχα τις γνώσεις. Αλλά έκανα λάθος…
Το να είσαι η πρώτη που σπάει αυτόν τον φαύλο κύκλο της αντιδραστικής γονεϊκότητας είναι μια μια περίπλοκη και άτσαλη διαδικασία, με σκαμπανεβάσματα και απαιτεί χρόνο.
Η αλλαγή δεν έρχεται μαγικά. Έρχεται με προσπάθεια, υπομονή και αυτο-συμπόνια. Χρειάστηκε να αποκτήσω επίγνωση της αντίδρασής μου, να κοιτάξω ειλικρινά τον εαυτό μου, να νιώσω ό,τι έπρεπε να νιώσω και να αναγνωρίσω συνειδητά τα “ερεθίσματά” μου και να τα επεξεργαστώ.
Επέτρεψα στον εαυτό μου να μάθει ότι η σύνδεση δεν χάνεται τη στιγμή που τα πράγματα δυσκολεύουν, και ότι η επανόρθωση είναι πιο ισχυρή όταν προέρχεται από ηρεμία και όχι από φόβο. Οι στιγμές αποσύνδεσης δεν είναι επικίνδυνες, αρκεί να επιστρέφουμε στη σύνδεση όταν είμαστε έτοιμοι. Τα παιδιά δεν μπορούν να μάθουν να ανέχονται τα συναισθήματά τους αν εμείς δεν τα ανεχτούμε πρώτα, τη στιγμή που τα βιώνουν.
Η αντιδραστική γονεϊκότητα δεν εκδηλώνεται μόνο μέσω της τιμωρίας ή των φωνών. Μπορεί επίσης να προέρχεται από τον φόβο, τις ενοχές ή την υπερβολική προσπάθεια για επανόρθωση.
Τι είναι η αντιδραστική γονεϊκότητα (reactive parenting);
Βρίσκετε συχνά τον εαυτό σας να φωνάζει στο παιδί σας και μετά να μετανιώνει; Νιώθετε ότι αντιδράτε στον “αυτόματο πιλότο”, παρασυρμένοι/ες από την ένταση της στιγμής; Αν ναι, δεν είστε μόνοι/ες. Αυτό είναι γνωστό ως αντιδραστική γονεϊκότητα. Συμβαίνει όταν αντιδράμε στη συμπεριφορά των παιδιών μας πάνω στην ένταση της στιγμής, συχνά με μια γρήγορη, έντονα συναισθηματική και παρορμητική αντίδραση.
Είναι η γονεϊκότητα σε “λειτουργία επιβίωσης”, όπου τα “ερεθίσματά” μας ενεργοποιούνται και εμείς δρούμε χωρίς να κάνουμε μια παύση για να σκεφτούμε τι πραγματικά συμβαίνει. Πρώτα έρχεται η αντίδραση και μετά η συνειδητοποίηση.
Μια αντιδραστική απάντηση μπορεί να μοιάζει με:
- Φωνές ή τιμωρία στην ένταση της στιγμής.
- Απειλές λόγω απογοήτευσης.
- Υπερβολικές συγγνώμες ή βιαστική προσπάθεια επανόρθωσης λόγω ενοχών.
- “Πάγωμα” ή η απομόνωση (σωματική ή συναισθηματική) για την αποφυγή σύγκρουσης.
Αυτός ο τύπος αντίδρασης δεν προέρχεται από πρόθεση, δεν είναι κάτι που μας συμβαίνει συνειδητά. Προέρχεται από το στρες και την εξάντληση. Το νευρικό μας σύστημα νιώθει ότι απειλείται και αντιδρούμε αυτόματα, αντί να δρούμε με πρόθεση.
Παράδειγμα: Αρνείται να βάλει τα παπούτσια
Η αντιμετώπιση με την αντιδραστική γονεϊκότητα
Είστε στην πόρτα και το παιδί σας αρνείται να βάλει τα παπούτσια του, ενώ έχετε ήδη αργήσει. Το λέτε μια φορά! … μετά δύο… και το άγχος ανεβαίνει.
Χάνετε την ψυχραιμία σας και φωνάζετε:
” Βάλε τα παπούτσια σου ΤΩΡΑ! Γιατί είσαι πάντα τόσο αργός/ή; Ποτέ δεν ακούς! Αν δεν βάλεις αμέσως τα παπούτσια σου, δεν θα πάμε πουθενά και δεν θα φας γλυκό μετά το μεσημεριανό! “
Τι συμβαίνει στο παιδί:
- Άγχος και ενεργοποίηση συναργεμού στον νευρικό του σύστημα :
Η αμυγδαλή (τμήμα του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα συναισθήματα) του παιδιού αισθάνεται απειλή (φωνές, πίεση, φόβο απώλειας σύνδεσης) και ενεργοποιεί τις αποκρίσεις μάχης, φυγής ή παγώματος. (Harvard Center on the Developing Child) - Συναισθηματική κατάκλιση :
ντί να επικεντρωθεί στο να φορέσει τα παπούτσια, ο εγκέφαλος του παιδιού κατακλύζεται από έντονα συναισθήματα—φόβο, απογοήτευση, ντροπή ή απείθεια. - Μάθηση μέσα από τον φόβο:
Το παιδί μπορεί να αρχίσει να συνδέει τα λάθη ή τις καθυστερήσεις με τον θυμό και την αποσύνδεση από τον γονιό. - Ενίσχυση των διαμαχών εξουσίας :
Ενίσχυση της αντίστασης από τη μεριά του παιδιού επειδή το νευρικό του σύστημα βρίσκεται σε λειτουργία επιβίωσης, και όχι σε λειτουργία λογικής αντίληψης.
Τι συμβαίνει στον γονεά:
Άγχος και “κατάληψη” του νευρικού συστήματος:
Η αμυγδαλή ενεργοποιείται από μια αντιληπτή “απειλή” (το άγχος του να αργήσει, η έλλειψη συνεργασίας του παιδιού) και πυροδοτεί την αντίδραση μάχης ή φυγής. Ο προμετωπιαίος φλοιός (το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη λογική, την ενσυναίσθηση και τη σκέψη) βγαίνει προσωρινά εκτός λειτουργίας.Συναισθηματική κλιμάκωση:
Νιώθει την απογοήτευση, τον πανικό ή τον θυμό να ανεβαίνουν. Οι παλμοί της καρδιάς επιταχύνονται, η αναπνοή μπορεί να γίνει πιο ρηχή και η φωνή να υψωθεί.Περιορισμός της σκέψης και της αντίληψης:
Στην ένταση της στιγμής, η συγκέντρωσή περιορίζεται στην επείγουσα ανάγκη (να φύγετε από το σπίτι), κάτι που κάνει πιο δύσκολο να δει την οπτική γωνία του παιδιού ή να αντιδράσει με ηρεμία.Ενοχή και λύπη μετά την “καταιγίδα”:
Μετά την αλληλεπίδραση, ο εγκέφαλός επιστρέφει στη λογική και συνειδητοποιεί ότι αντέδρασε με τρόπο που δεν συνάδει με τις αξίες που έχει ως γονιός. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει αυτοκριτική, άγχος ή αίσθημα ανεπάρκειας.Ενίσχθση του φαύλου κύκλου αντιδραστικότητας:
Η αυξημένη συναισθηματική σας ένταση αναπαράγει μια συμπεριφορά που υπαγορεύεται από το στρες, κάτι που μπορεί να ενισχύσει την ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος του παιδιού σε παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.
Τι είναι η συνειδητή γονεϊκότητα με ενσυναίσθηση (responsive parenting);
Πρόκειται για την αντίθετη προσέγγιση. Αφορά στην προσέγγιση που έχει ως βάσει τη συναισθηματική ρύθμιση, την ενσυναίσθηση και τη συνειδητότητα του γονέα.
Ο γονέας μπορεί να κάνει μια παύσηπριν αποφασίσει το τρόπο με τον οποίο θα επιλέξει να αποκριθεί στη συμπεριφορά του παιδιού του. Ουσιαστικά έχει την ικανότητα εκείνη τη στιγμή να πάρει λίγο χρόνο για να σκεφτεί τι πραγματικά προσπαθεί το παιδί του να του επικοινωνήσει μέσα από τη συμπεριφορά του. Ο γονιός είναι σωματικά και συναισθημτικά παρόν, μπορεί να κατανοήσει τα συναισθήματα και τις ανάγκες του παιδιού του (αλλά και τις δικές του!), καθώς και να επιλέξει μια απάντηση στη συμπεριφορά του παιδιού του που είναι χρήσιμη και εποικοδομητική, έναντι μιας απλής αντίδρασης.
Μια απάντηση που βασίζεται στην συνειδητή απόκριση με ενσυναίσθηση μπορεί να μοιάζει με το να:
- Κάνετε μια παύση για να αναπνεύσετε πριν αποκριθείτε στο παιδί σας.
- Ονομάζετε το συναίσθημα: “Βλέπω ότι είσαι θυμωμένος/η” ή “Μπορώ να δω ότι κάτι σε απασχολεί”.
- Διατηρείτε την ήρεμη και με αυτοπεποίθηση ηγεσία, έχοντας ξεκάθαρα όρια, κατανόηση και ενσυναίσθηση.
- Προσφέρετε επανόρθωση μετά από μια ρήξη μέσα από συναισθηματική ασφάλεια, όχι πανικό και άγχος.
Η συνειδητή γονεϊκότητα με ενσυναίσθηση (responsive parenting) δεν σημαίνει ότι είστε ένας επιτρεπτικός γονέας, ούτε ότι τα παιδιά δεν αντιμετωπίζουν ποτέ όρια. Αντίθετα, τα παιδιά μαθαίνουν ότι όλα τα συναισθήματα είναι ασφαλή για να τα νιώσουν και ότι οι γονείς τους θα τα αντιμετωπίσουν με σταθερότητα, όχι με φόβο.
Παράδειγμα: Αρνείται να βάλει τα παπούτσια
Η αντιμετώπιση με τη συνειδητή γονεϊκότητα με ενσυναίσθηση
Ο γονέας παρατηρεί το παιδί του να αρνείται να φορέσει τα παπούτσια και αναγνωρίζει ότι νιώθει ο ίδιος το άγχος του να αργεί.
Κάνει μια παύση, παίρνει μια βαθιά ανάσα, και υπενθυμίζει στον εαυτό του: “Τα ατυχήματα και οι καθυστερήσεις είναι μέρος της μάθησης, και το παιδί μου βρίσκεται ακόμα στη διαδικασία του να μαθαίνει να οργανώνει τις σκέψεις του και να αντιλαμβάνεται τον χώρο γύρω του.”
Λέει με ηρεμία στο παιδί: “Φαίνεται πως το να φορέσεις τα παπούτσια είναι δύσκολο αυτή τη στιγμή. Ας πάρουμε ένα λεπτό. Φέρε εσύ τα παπούτσια, εγώ θα βοηθήσω… και μετά μπορούμε να φύγουμε”.
Ο γονιός καθοδηγεί χωρίς πίεση, εντάσσει το παιδί στη διαδικασία και, αφού συμμετάσχει, το ευχαριστεί και, αν χρειάζεται, επιλύει το πρόβλημα μαζί του: “Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε την επόμενη φορά για να γίνει αυτό πιο εύκολα;” Το παιδί μπορεί να απαντήσει: “Μπορώ να βάλω πρώτα και τα δύο παπούτσια και μετά το παλτό μου”. Ο γονέας αναγνωρίζει τη λύση που βρήκε το παιδί: “Αυτό ακούγεται σαν ένα πολύ καλό σχέδιο!”
Το “χωρίς πίεση” δεν σημαίνει ότι έχετε απεριόριστο χρόνο ή ότι το δικό σας άγχος εξαφανίζεται ως δια μαγείας. Σημαίνει ότι δεν μεταφέρετε την αίσθηση του επείγοντος και του πανικού σας απευθείας στο παιδί σας. Αντί να χρησιμοποιήσετε το άγχος σας για να επιβάλετε την υπακοή, αναγνωρίζετε τα δικά σας συναισθήματα και στη συνέχεια ενεργείτε ως μια συναισθηματικά ισορροπημένη παρουσία.
Τι συμβαίνει στο παιδί:
- Ασφάλεια και ρύθμιση του νευρικού συστήματος:
Η ήρεμη παρουσία του γονέα βοηθάει την αμυγδαλή του παιδιού να ρυθμιστεί (down-regulate), επιτρέποντας στον προμετωπιαίο φλοιό του να λειτουργήσει. - Μάθηση μέσα από την συν-ρύθμιση (co-regulation):
Το παιδί βιώνει καθοδήγηση χωρίς την αίσθηση της απειλής, μαθαίνοντας την επίλυση προβλημάτων και την υπομονή. - Συναισθηματική αναγνώριση (validation):Όταν το παιδί αισθάνεται ότι το βλέπετε και το καταλαβαίνετε μειώνει το αίσθημα ντροπής ή της απογοήτευσης.
- Ανάπτυξη δεξιοτήτων:
Εξασκεί τη συνεργασία, τον αυτοέλεγχο και τη λήψη αποφάσεων μέσα σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον.
Τι συμβαίνει στον γονέα:
- Ο προμετωπιαίος φλοιός είναι σε λειτουργία:
Κάνοντας μια παύση και ρυθμίζοντας τον εαυτό του, παραμένει συνδεδεμένος με τη λογική και την ενσυναίσθησή. - Διατήρηση της ηρεμίας:
Οι παλμοί της καρδιάς και η αναπνοή σταθεροποιούνται, μειώνοντας τις παρορμητικές αντιδράσεις. Δίνει το παράδειγμα της συναισθηματικής ρύθμισης:
Το παιδί παρατηρεί υγιείς τρόπους διαχείρισης και ρύθμισης των συναισθημάτων σε πραγματικό χρόνο.Ενισχυμένη αυτοπεποίθηση:
Η επιλογή της συνειδητής παρουσίας αντί της αυτόματης αντίδρασης ενδυναμώνει τον γονέα για την αντιμετώπιση μελλοντικών στιγμών με εντάσεις.
Τι λέει η νευροεπιστήμη;
Όταν οι γονείς βρίσκονται σε κατάσταση στρες, η αμυγδαλή (το κέντρο συναγερμού του εγκεφάλου) μπορεί να “καταλάβει” τον προμετωπιαίο φλοιό (το τμήμα που είναι υπεύθυνο για την ενσυναίσθηση, τη σκέψη και την προσεκτική λήψη αποφάσεων). Αυτό εξηγεί γιατί η γονεϊκότητα που βασίζεται στην αντιδραστικότητα του γονέα κυριαρχεί συχνά στην ένταση της στιγμής, ακόμα και σε γονείς με γνώση και αγάπη. (Harvard Center on the Developing Child)
Η νευροεπιστήμη πίσω από αυτό
Όταν οι γονείς βρίσκονται σε στρες, η αμυγδαλή (το κέντρο συναγερμού του εγκεφάλου) μπορεί να «καταλάβει» τον προμετωπιαίο φλοιό—το τμήμα που είναι υπεύθυνο για την ενσυναίσθηση, τη σκέψη και την προσεκτική λήψη αποφάσεων. Αυτό εξηγεί γιατί η αντιδραστική γονεϊκότητα κυριαρχεί συχνά στην ένταση της στιγμής, ακόμα και σε γονείς με γνώση και αγάπη.
Η Πολυβαγαλική Θεωρία (Polyvagal Theory – Stephen Porges) προσθέτει μια ακόμη διάσταση: όταν νιώθουμε ασφαλείς, το νευρικό μας σύστημα υποστηρίζει τη σύνδεση και τη μάθηση. Όταν νιώθουμε ότι απειλούμαστε, “γυρνάμε” στις αποκρίσεις μάχης, φυγής ή παγώματος, ακριβώς αυτό που τα παιδιά αισθάνονται σε εμάς.
Γιατί η συνείδητη γονεϊκότητα είναι δύσκολη (και συχνές παρανοήσεις)
Το να είσαι ένας ενσυνείδητος γονιός δεν είναι πάντα εύκολο. Στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι απίστευτα δύσκολο, ειδικά όταν είμαστε κουρασμένοι, αγχωμένοι ή έχουμε ξεμείνει από δυνάμεις. Απαιτεί να διαχειριστούμε πρώτα τα δικά μας συναισθήματα, κάτι που είναι συχνά το πιο δύσκολο κομμάτι. Μπορεί να νιώσουμε ότι αποτυγχάνουμε ή ότι είναι αδύνατο να το κάνουμε “σωστά” κάθε φορά. Θυμηθείτε όμως! Ο στόχος δεν είναι η τελειότητα, είναι η εξέλιξη.
Ακόμα και γονείς που είναι καταρτισμένοι με γνώσεις, και αυτοί δυσκολεύονται.
- Μύθος 1: “Ενσυνείδητη γονεϊκότητα σημαίνει επιτρεπτική γονεϊκότητα”.
Πραγματικότητα: Οι ενσυνείδητοι γονείς βάζουν όρια. Η διαφορά είναι ότι το κάνουν δίχως να χρησιμοποιούν το φόβο ως απειλή. - Μύθος 2: “Αν μείνω ήρεμος/η, θα είναι και το παιδί μου ήρεμο”.
Πραγματικότητα:Η ηρεμία βοηθά, όμως τα παιδιά βιώνουν το πλήρες φάσμα των συναισθημάτων τους. - Μύθος 3: “Η γνώση από μόνη της είναι αρκετή”.
Πραγματικότητα: Στην ένταση της στιγμής, τα παλιά μας “ερεθίσματα” (triggers) συχνά υπερισχύουν της “γνώσης”. Το να είσαι ενσυνείδητος/η γονέας είναι μια πρακτική, όχι χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς σας. - Μύθος 4: “Οι γονείς μου φώναζαν/με τιμωρούσαν, και δεν πέθανα. επιβίωσα”.
Πραγματικότητα: Το να επιβιώνεις δεν είναι το ίδιο με το να ευδοκιμείς. Ναι, πολλοί από εμάς “επιβιώσαμε” από τη σκληρή πειθαρχία, αλλά συχνά με το κόστος του να κουβαλάμε κρυφά τραύματα: δυσκολία να εμπιστευόμαστε, φόβο της σύγκρουσης ή δυσκολίες με την αυτοεκτίμηση.
Η ενσυνείδητη γονεϊκότητα δεν επικεντρώνεται στο να κρατάμε τα παιδιά “στην άνεση” και μονίμως ευχαριστημένα. Επικεντρώνεται στο να παρέχει τα εργαλεία για να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους, να χτίζουν ανθεκτικότητα και να νιώθουν ασφάλεια στις σχέσεις τους.
Η δύναμη της "παύσης"
Το πιο σημαντικό εργαλείο για να μεταβείτε από την αντιδραστική στην ενσυνείδητη γονεϊκότητα είναι η “παύση”.
Είναι μια απλή ιδέα, αλλά μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Όταν νιώσετε ότι πρόκειται να αντιδράσετε, αφιερώστε μια στιγμή για να κάνετε μια παύση. Πάρτε μια βαθιά ανάσα. Αυτό το μικρό διάλειμμα σάς δίνει την ευκαιρία να ηρεμήσετε (έστω και λίγο) το δικό σας νευρικό σύστημα και να ενεργήσετε αφού πρώτα μπορέσετε να κατανοήσετε τι συμβαίνει σε εσάς και στο παιδί σας, ώστε να επιλέξετε τον τρόπο απόκρισης σας.
Βήματα για να γίνετε πιο ενσυνείδητοι στη γονεϊκότητα σας
- Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας:
‘Οταν η συμπεριφορά του παιδιού σας σάς “πυροδοτεί”, αναγνωρίστε τα δικά σας συναισθήματα πρώτα. Πείτε στον εαυτό σας: “Αυτή τη στιγμή νιώθω εκνευρισμό”, χωρίς να υπάρχει καμία κριτική (αυτό είναι το κλειδί!). - Κάντε ένα “διάλειμμα μαμάς/μπαμπά”: Πείτε με ηρεμία στο παιδί σας: “Χρειάζομαι λίγο χρόνο να το σκεφτώ, θα γυρίσω σε δύο λεπτά” και απομακρυνθείτε για αυτά τα δύο λεπτά.
- Επιλέξτε την ανταπόκρισή σας: Μόλις ηρεμήσετε, μπορείτε να αποφασίσετε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αποκριθείτε, που να είναι ταυτόχρονα με ξεκάρα και υγιειή όρια αλλά και με σεβασμό. Για την επικοινωνία σας με το παιδί σας εκείνη τη στιγμή μπορεί να βοηθήσει να κατεβείτε στο επίπεδο του, να το κοιτάξετε στα μάτια (αν το δέχεται) και να του μιλήσετε με ήρεμη φωνή.
- Αποδεχτείτε την ατέλεια: Θυμηθείτε ότι κανένας γονιός δεν είναι τέλειος. Ο στόχος είναι απλώς να είστε πιο ενσυνείδητοι από ό,τι αντιδραστικοί. Πρόκειται για την καλλιέργεια μιας καλύτερης συνήθειας με τον καιρό.
Προχωρώντας στον δρόμο της αλλαγής
Αν αυτή τη στιγμή προσπαθείτε να καταφέρετε να σταματήσετε την αντιδραστικότητα στον τρόπο με τον οποίον αποκρίνεστε στο παιδί σας, δεν είστε μόνοι. Αυτός είναι ένας δρόμος που πολλοί από εμάς βαδίζουμε ατελώς, αλλά με ξεκάθαρο στόχο να το καταφέρουμε. Η επίγνωση και η εξάσκηση είναι ήδη βήματα προς την αλλαγή.
Η ενσυνείδητη γονεϊκότητα έναντι της αντιδραστικής γονεϊκότητας δεν αφορά την τελειότητα. Αφορά το να είστε συναισθηματικά παρόντες/παρούσες πιο συχνά, το να επιτρέπετε την επανόρθωση όταν χρειάζεται και το να σπάτε τη διαιώνιση των γενεαλογικών κύκλων συμπεριφορών που πληγώνουν ένα βήμα τη φορά.
